Hay Maşaallah! Çerkes Teavün Mektebi’nin Varlığını 100 Yıl Sonra Öğrendik

Ahmed Cavid Paşa

İstanbul Üniversitesi bünyesinde yayınlanan “Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları” dergisinin eski sayılarını karıştırıyordum ki, birden “Çerkes Teavün Mektebi 1910-1914” başlıklı 2013 yılında yayınlanmış Dr. Nuri Güçtekin imzalı bir araştırma yazısıyla karşılaştım.
Kendi kendime “Allah, Allah bu da nedir böyle” dedim; çünkü hafızamda o tarihlerde faaliyet göstermiş bir Çerkes mektebinin varlığına dair hiç bir iz yoktu. “Yazının başlığında bir hata olmalı” diyerek merakla okumaya başladım. 

Kurumsallaşmanın Önemi

  

Kafkas halklarının tarih boyunca çektikleri sıkıntıların temel sebebi “kurumsallaşmaya”  ehemmiyet vermemiş olmalarıdır. Öyle ki, geçmişte esnaf, tüccar, atölye gibi temel iktisadi kurumlardan oluşan bir çarşı; bunun etrafında toplanmış meskenler ve insanlar, buradan da şehirleşmeye gidecek bir yerleşim düzeni ortaya çıkartamamışlardır.